In Kuurne evolueerde de Oxfam-Wereldwinkel naar een winkel met fairtrade-bar waar mensen met een beperking een zinvolle dagbesteding vinden en waar buurtbewoners elkaar ontmoeten tijdens leuke evenementen.
Wat is jullie engagement in het buurtpunt?
Sabine Lecluyse: “Ik was eerst 5 jaar voorzitter van het buurtpunt. Nu zit in de stuurgroep, ben ik verantwoordelijk voor de vrijwilligersvergadering, ben ik geëngageerd in de werkgroep cafetaria en sta ik één keer per week als verkoper in de winkel. Ik ben gemiddeld zo’n 6 uur per week in de weer voor De 3 Wijzen.”
Lieselot Vandierendonck: “Ik ben sinds 2020 coach organisatieontwikkeling bij welzijnsorganisatie Groep Ubuntu. Samen met de vrijwilligers en twee collega’s bouw ik het buurtpunt verder uit volgens de noden van de buurt.”
Hoe is jullie buurtpunt ontstaan?
Sabine: “De vroegere Oxfam-Wereldwinkel Kuurne werd door een kleine groep vrijwilligers gerund en toen de voorzitster ermee stopte, dreigde de winkel te moeten sluiten.”
“Groep Ubuntu en de voorloper van dienstenchequebedrijf Comforte hadden eerder al interesse getoond in de werking. Samen hebben we het concept vormgegeven: een belevingswinkel met eerlijke, faire producten met cafetaria waarin mensen met een beperking een rol zouden opnemen. Een jaar later, in 2012, was de samenwerking tussen Oxfam, Groep Ubuntu en de voorloper van dienstenchequebedrijf Comforte rond en was er een nieuwe werking: ‘De 3 Wijzen’.”
“Het nieuwe concept had wat tijd nodig om organisch te groeien maar wordt nu gedragen door een grote groep van heel actieve vrijwilligers. We tellen er niet minder dan 30! Onze voorzitter, Willy Demeulemeester, staat ondertussen al 7 jaar als vrijwilliger aan het roer en wordt in zijn taak bijgestaan door Nele D’hespeel. Zij werkt als coach voor de cliënten mee in De 3 Wijzen. Annick Desmet is dan weer het kloppende hart van onze winkel.”
Welke activiteiten organiseren jullie? Hoe ontstaan die?
Sabine: “In onze winkel kan je terecht voor lokale, ecologische of fairtradeproducten, en producten gemaakt door mensen met een beperking.”
“Daarnaast organiseren onze vrijwilligers een hele reeks evenementen: een kerstmarkt in de winkel, een wijnproefavond, kookworkshops, World Fair Trade Day. Bij grotere evenementen in Kuurne zetten we ons terras buiten, vooral met Kuurne Kermis en de Art Markt is ons terras een groot succes.”
“We hebben ook een cafetaria die best wel populair is. Nele van Groep Ubuntu leidt alles in goede banen. Een groepje vrijwilligers bepaalt mee het aanbod en een team van mensen met een beperking dient op, maakt soep, bakt pannenkoeken of taart ... Voor hen is dit een leuke dagbesteding.”
“Twee van onze vrijwilligers hebben ook een scholenactie uitgewerkt. Ze gaan in het 5de en 6de leerjaar vertellen over het fairtradeprincipe, toegepast op chocolade. De klassen komen daarna ook op bezoek in het buurtpunt.”
“Daarnaast zijn er verschillende verenigingen die hier vergaderen, komen senioren hier kaarten, verwelkomen we om de 2 weken een breiclub …”
“Vrijdagnamiddag om 16 uur is het hier altijd een beetje feest. Dan komt een groep inwoners van Kuurne hier aperitieven.”
Sabine, vrijwilliger bij De 3 Wijzen
Wie kan hier allemaal terecht?
Lieselot: “Ons buurtpunt is erg laagdrempelig: de prijzen zijn democratisch, en lokale verenigingen en buurtbewoners kunnen steeds bij ons terecht om geschenkpakketten aan te kopen, te vergaderen, of gewoon gezellig samen te zijn.”
Met welke andere organisaties werken jullie samen?
Sabine: “Verschillende ondernemers uit Kuurne hebben hier een verkooppunt: De Orde van de Ezels, een kaartjes-ontwerper … En in de toekomst zouden we wel eens kunnen samenwerken met een seniorenorganisatie. Heel wat scholen kopen onze producten in het kader van fondsenwervende acties of als attentie. We doen ook mee aan Notenkrakken van Cera: we zijn een inleverpunt voor noten en we verkopen de notenolie.”
Wat is de rol van de gemeente?
Sabine: “Er is een convenant met de gemeente waardoor zij ons financieel een duwtje in de rug geven. Wij helpen de gemeente op onze beurt zodat Kuurne de titel van Faire Gemeente blijft halen. De gemeente doet ook een beroep op ons voor het leveren van bepaalde producten voor recepties.”
Welke investering heeft het gekost om het buurtpunt op te richten?
Lieselot: “Vooral veel vrijwilligerstijd en -engagement. Van Groep Ubuntu is er veel ondersteuning op vlak van het gebouw, voor de boekhouding en wat betreft voedselveiligheid.”
Hoe ontdekken jullie talenten uit je buurt?
Sabine: “Via mond-tot-mondreclame, maar ook via een website voor vrijwilligerswerk. Dat werkt heel goed voor ons.”
Hoe communiceren jullie met de buurt?
Sabine: “Vooral via Facebook en onze elektronische nieuwsbrief. Vrijwilligers gaan ook boekjes van Oxfam in de bus steken bij ingeschreven inwoners van Kuurne. En we hebben natuurlijk een website.”
Met de kennis die jullie nu hebben, wat zouden jullie anders doen?
Sabine: “In het begin hebben we veel geflyerd om volk over de vloer te krijgen, maar dat werkt niet. Het is nu soms nog zoeken naar hoe we nieuwe mensen kunnen aantrekken. Initiatieven zoals de afhaalsoep op vrijdag zijn daar goed voor. Het helpt ook om te werken met vrijwilligers die een groot netwerk hebben. En inspelen op lokale events werkt heel goed voor ons café.”
“Daarnaast is het belangrijk om goed af te spreken wie wat doet. Veel dingen gebeuren spontaan, maar er is nood aan duidelijke afspraken.”
Waar heb je nu het meest nood aan?
Sabine: “We willen van deze locatie een gezellige ontmoetingsruimte maken. Nu is er nog een beetje het refter-gevoel. Groep Ubuntu is eigenaar van het gebouw en plant een renovatie. Hoe de plek er daarna uit gaat zien, is nog niet duidelijk. De bovenverdieping staat momenteel ook leeg, dus er zijn nog heel wat mogelijkheden.”
“Andere noden hebben we niet direct, het loopt hier goed. We zijn blij dat we een sterke basis hebben dankzij de samenwerking tussen 3 partijen. Want veel Oxfam-Wereldwinkels verdwijnen omdat de winstmarge zo klein is.”
Welke impact heb je al gerealiseerd in de buurt?
Sabine: “Kuurne heeft niet zoveel winkels meer, dus wij zijn blij dat we het winkelaanbod wat kunnen verruimen. Verenigingen vinden hier een plek waar ze kunnen vergaderen, de vrijwilligers – veelal medioren die niet meer aan het werk zijn - kunnen zich ontplooien en de mensen met een beperking hebben een leuke dagbesteding ...”
Wat is de meest verrassende ontmoeting die in jullie buurtpunt heeft plaatsgevonden?
Sabine: “Hoe onze vrijwilligers en de mensen met een beperking elkaar hier vinden. De mensen met een beperking houden ervan om een babbeltje te slaan en het is prachtig om te zien hoe ze hun rol hier opnemen en hoeveel ze beteken voor ons buurtpunt.”
Een tip voor wie een buurtpunt wil starten?
Sabine: “Blijf altijd trouw aan je identiteit: het fairtrade-verhaal blijft hier de saus over alles en is wat alle vrijwilligers bindt. Elk product dat we verkopen, is weloverwogen en met passie gekozen.”
Kan je ons iets vertellen over de samenwerking met Kwaito?
Lieselot: “De vrijwilligers stelden voor om eens te kijken hoe we onze werking nog kunnen verbeteren zodat we de best mogelijke ontmoetingsplek kunnen worden met de leukste activiteiten. Kwaito kruiste net ons pad en we besloten om samen een denkoefening te maken over hoe we het model buurtgericht ondernemen strategisch kunnen toepassen op ons buurtpunt. Dat gaat over ondernemerschap, cocreatie met de buurt, inclusie … We gingen hiervoor ook in gesprek met de buurt en met het lokaal bestuur.”
“Binnen een aantal maanden willen we opnieuw samenwerken met Kwaito om onze doelen op korte en langere termijn te bepalen. We plannen dan ook om bij andere buurtpunten op bezoek te gaan om ons te laten inspireren.”
Waar dromen jullie van? Waar staan jullie binnen 5 jaar?
Sabine: “Dat ons verhaal en ons gebouw één duidelijk geheel en concept van ontmoeting vormen. En dat de samenwerking tussen vrijwilligers en dagbesteders nog verder verdiept kan worden.”
